Hội chứng ruột kích thích IBS là gì? Nên ăn gì, kiêng gì?

Hội chứng ruột kích thích là gì, hiểu thế nào cho đúng về hội chứng ruột kích thích IBS? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết này bạn nhé! 

Hội chứng ruột kích thích IBS là gì?

Hội chứng ruột kích thích hay hội chứng rối loạn ruột kích thích (tên tiếng Anh là irritable bowel syndrome viế tắt là IBS) là một hiện tượng rối loạn chức năng của ruột. Hiện tượng này thường tái đi tái lại nhiều lần nhưng khi người bệnh đi khám, làm các xét nghiệm thì không tìm thấy các tổn thương về giải phẫu cũng như tổ chức sinh hoá ở ruột.

Ở Việt Nam, hội chứng này còn được biết đến với tên gọi là bệnh viêm đại tràng co thắt, viêm đại tràng chức năng hoặc viêm đại tràng mãn tính. Đây là một trong những bệnh đường ruột phổ biến nhất với tỷ lệ mắc từ 5 - 20% dân số, tuỳ thuộc vào vùng dân cư. Hội chứng ruột kích thích lành tính, không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại rất ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân

Triệu chứng

Một số triệu chứng dễ nhận biết nhất khi bị rối loạn ruột kích thích đó là đau bụng, táo bón và tiêu chảy. Người bệnh có thể bị đau không rõ biểu hiện, không có vị trí rõ ràng, có thể đau dọc khung đại tràng, đau nhiều hơn sau khi ăn hoặc đôi khi chưa ăn xong đã có cảm giác đau, khi ăn thức ăn lạ, thức ăn để lâu. Ngoài ra, nhiều trường hợp cũng có thể đau do lạnh bụng.

Thời gian cơn đau cũng như tần suất cơn đau cũng không cố định, có người có thể chỉ diễn biến 1 - 2 ngày nhưng cũng có người đau kéo dài nhiều ngày triền miên, có người một tháng có thể đau vài lần nhưng cũng có nhiều tháng mới đau một lần. Bên cạnh đó, người bị mắc hội chứng ruột kích thích khi đại tiện thường kèm theo nhầy bọc ngoài phân nhưng không bao giờ lẫn máu, nếu có thì chắc chắn không phải là hội chứng ruột kích thích.

Ngoài các triệu chứng chính kể trên thì còn có một số triệu chứng khác nhưng không thường xuất hiện như: 

• Bụng đầy hơi, cảm giác nặng bụng.
• Nhức đầu.
• Mất ngủ.
• Trung tiện nhiều, cảm giác đi chưa hết phân.

Các triệu chứng này không đặc hiệu và thay đổi theo thời gian, phụ thuộc vào chế độ ăn uống. Các chuyên gia khuyến cáo khi có các triệu chứng thường thấy, bệnh nhân cần đến các cơ sở y tế để được khám và làm các xét nghiệm cần thiết, xác định bệnh để được điều trị kịp thời.

Ai dễ mắc hội chứng ruột kích thích?

Thực tế thì ai cũng có thể mắc hội chứng ruột kích thích IBS, tuy nhiên, các đối tượng dưới đây là những đối tượng có nhiều nguy cơ nhất:

• Người dưới tuổi 45.
• Người thường xuyên lo âu, trầm cảm hoặc trong trạng thái tinh thần không ổn định.
• Nữ giới có khả năng mắc hội chứng ruột kích thích cao hơn nam giới hai lần.
• Những người có tiền sử gia đình mắc các bệnh về đường ruột.

Ngoài ra, số lượng trẻ bị hội chứng ruột kích thích cũng đang ngày càng phổ biến do nhiều nguyên nhân như: Áp lực từ việc thi cử, trầm cảm vì các yếu tố gia đình, xã hội... khiến trẻ bị căng thẳng.

Hội chứng ruột kích thích khi mang thai cũng rất thường gặp bởi quá trình mang thai khiến nội tiết tố của phụ nữ gặp biến động lớn, tinh thần cũng bị ảnh hưởng khá nhiều.

Mắc hội chứng ruột kích thích nên ăn gì, kiêng gì?

Hội chứng ruột kích thích nên ăn gì?

Hội chứng ruột kích thích liên quan trực tiếp đến hệ tiêu hoa, vì vậy, người mắc hội chứng này cần tuân thủ một chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh. Người bệnh tốt nhất nên ăn:

• Các loại thực phẩm sạch, an toàn, không chứa hóa chất và chất bảo quản.
• Các thực phẩm nhiều chất xơ như rau xanh, củ quả, trái cây (đặc biệt hoa quả giàu kali như chuối, đu đủ...) và bột bắp, cám gạo. Chất xơ giúp hỗ trợ cải thiện hoạt động của hệ tiêu hóa, giảm triệu chứng táo bón ở những người bị bệnh đại tràng co thắt. Tuy nhiên, bạn cũng không nên nạp quá nhiều chất xơ vào cơ thể mỗi ngày vì quá nhiều chất xơ có thể gây đầy bụng, tốt nhất chỉ nên kiểm soát ở mức 2 - 3gr mỗi ngày.
• Các thực phẩm chứa ít chất béo, nhiều carbohydrate như mì ống, gạo, bánh mì ngũ cốc nguyên cám...
• Nên chia thành nhiều bữa nhỏ, mỗi bữa cách nhau khoảng 2 tiếng vì ăn nhiều thực phẩm trong một bữa có thể gây đau quặn bụng và tiêu chảy.
• Khi ăn phải ăn chậm, nhai kỹ để hạn chế nuốt khí vào, làm giảm đầy bụng, chướng hơi, giảm sự căng giãn đột ngột ống tiêu hóa.

Hội chứng ruột kích thích nên kiêng gì?

Bên cạnh những thực phẩm nên ăn thì người bị hội chứng ruột kích thích cũng cần kiêng các loại thực phẩm dưới đây:

• Thực phẩm sống như rau sống, tiết canh, gỏi cá.
• Dưa cà muối, gia vị chua cay.
• Trái cây khô, trái cây đóng hộp vì chúng có hàm lượng đường cao, dễ gây táo bón, tiêu chảy và đầy hơi.
• Thức ăn nhiều dầu mỡ như các món chiên, rán, xào; thực phẩm giàu chất béo động vật; các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, pate hay bánh quy, mayonnaise, phomai...
• Thực phẩm dễ sinh hơi như đậu, bắp cải, cảnh xanh, hành.
• Chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê.
• Các chế phẩm từ sữa.
• Hoa quả có vị chua.
• Không ăn quá no vào buổi tối, không ăn thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao vì sẽ khiến hệ tiêu hóa hoạt động quá tải, gây đau bụng và tiêu chảy.
• Khi bị tiêu chảy người mắc hội chứng ruột kích thích nên tránh hoàn toàn chất xơ không tan như cellulose để không làm cọ xát thành ruột.
• Thức ăn mà người bệnh bị dị ứng.

Cách phòng ngừa rối loạn ruột kích thích

Vì nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích vẫn chưa được làm rõ nên hiện nay, việc phòng ngừa bệnh chỉ có thể ở mức hạn chế tối đa các nguy cơ. Các phương pháp bao gồm:

• Có chế độ ăn uống khoa học, nên cố gắng ăn vào thời gian cố định trong ngày và không bỏ bữa.
• Bổ sung thực phẩm nhiều chất xơ như rau củ quả.
• Tránh các thực phẩm nhiều chất béo, dầu mỡ, thực phẩm khó dung nạp lactose, thực phẩm cay.
• Uống nhiều nước.
• Tránh các đồ uống có gas và các chất kích thích như rượu, bia, cà phê.
• Không ăn thức ăn để lâu hoặc điều kiện bảo quản không tốt.
• Không ăn thức ăn khó tiêu, dễ gây đầy hơi như khoai, sắn, bánh ngọt nhiều bơ, hoa quả nhiều đường như cam, quýt, xoài, mít.
• Sử dụng thuốc tiêu chảy và thuốc nhuận tràng theo kê toa của bác sĩ.
• Tập thể dục thường xuyên, cố gắng có những vận động thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Luyện tập thư giãn, không để bị trầm cảm, lo lắng quá mức.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã hiểu rõ hội chứng ruột kích thích là gì cũng như biết nên ăn gì, kiêng gì khi đang gặp phải tình trạng này.

Bạn đang xem: Hội chứng ruột kích thích IBS là gì? Nên ăn gì, kiêng gì?

Chuyên mục: Tra cứu thông tin