Nguồn gốc lịch sử ra đời và phát triển của tủ lạnh

Ngày nay, có thể nói tủ lạnh là thiết bị điện tử quen thuộc nhất và không thể thiếu trong mỗi gia đình nhờ chức năng làm lạnh, bảo quản thực phẩm, giúp tiết kiệm chi phí và công sức cho những người nội trợ. Thế nhưng ít ai biết rằng tủ lạnh xuất hiện từ bao giờ, lịch sử hình thành và phát triển của tủ lạnh như thế nào? Cùngngược dòng thời gian khám phá nguồn gốc của tủ lạnh trong bài viết sau nhé!

Ngày nay, có thể nói tủ lạnh là thiết bị điện tử quen thuộc nhất và không thể thiếu trong mỗi gia đình nhờ chức năng làm lạnh, bảo quản thực phẩm, giúp tiết kiệm chi phí và công sức cho những người nội trợ.

Ai phát minh ra tủ lạnh? 

Từ xa xưa, con người đã tìm ra những cách khác nhau để làm lạnh đồ uống, bảo quản thực phẩm cũng như các mặt hàng dễ hư hỏng khác, cơ chế chính của việc này là kỹ thuật làm lạnh. Kỹ thuật làm lạnh là quá trình loại bỏ nhiệt, tạo môi trường lạnh với nhiệt độ thấp để làm chậm quá trình sinh sôi, phát triển của các vi khuẩn trong thực phẩm, giữ chúng tươi lâu hơn và ngăn ngừa các bệnh đường tiêu hóa. 

Kỹ thuật làm lạnh đã có từ lâu, nhưng mãi đến khoảng thế kỉ thứ 19 thì tủ lạnh mới chính thức xuất hiện. Vào năm 1834, nhà phát minh, vật lý, kỹ sư cơ khí Jacob Perkins được công nhận là “cha đẻ của tủ lạnh” với bằng sáng chế GB6662/1835 về “thiết bị và phương tiện sản xuất đá trong chất lỏng làm mát” - chiếc tủ lạnh hoạt động đầu tiên trên thế giới. 

Chân dung nhà phát minh, vật lý, kỹ sư cơ khí Jacob Perkins

Tuy nhiên, để có được chiếc tủ lạnh như chúng ta sử dụng hiện nay là cả quá trình nghiên cứu, cải tạo lâu dài. Bắt đầu ngược dòng thời gian nghiên cứu lịch sử nguồn gốc của tủ lạnh nhé!

Lịch sử ra đời và phát triển của tủ lạnh

Lịch sử ra đời của tủ lạnh

Ở xã hội cổ đại khoảng những năm 1100 trước Công Nguyên, người Trung Quốc, Do Thái, Hy Lạp, La Mã… đã biết xây dựng các hầm đá, hố cách nhiệt nhằm thu hoạch băng tuyết, sử dụng chúng như những kho lạnh dự trữ để giảm nhiệt mùa hè và làm đồ uống chứ chưa dùng để bảo quản thực phẩm. 

Đến khoảng những năm 500 - 400 trước Công Nguyên, người Ba Tư mới bắt đầu sử dụng kho lạnh với mục đích bảo quản thực phẩm.

Vào khoảng thế kỷ 17 ở Châu Âu, người ta đã biết cách dùng nitrat hòa tan trong nước để làm mát và tạo ra băng. Sang thế kỷ 18, cách thu băng tuyết trong mùa đông, cho muối rồi bọc trong vải flannel cất dưới lòng đất trở nên phổ biến hơn. Nhờ đó, con người đã có thể lưu trữ băng trong nhiều tháng và đưa ra ý tưởng là cho nước đá vào một chiếc tủ kín, thay chúng thường xuyên để làm lạnh, giúp bảo quản thức ăn lâu hơn. 

Việc lưu trữ và sử dụng đá để bảo quản thức ăn ở thế kỷ 18

Có thể nói, đây là những chiếc “tủ lạnh tự nhiên” đầu tiên của con người. 

Tuy nhiên, việc sử dụng đá lạnh tự nhiên và bán tự nhiên để bảo quản thực phẩm có rất nhiều hạn chế. Câu hỏi đặt ra là làm sao để sản xuất băng đá thay cho tự nhiên và bảo quản thực phẩm tiện lợi hơn? Từ đây, những phát minh khoa học trên lĩnh vực thiết bị làm lạnh dần dần xuất hiện. 

Dấu mốc quan trọng mang tính tiền đề cho sự ra đời của tủ lạnh là vào năm 1755, giáo sư, bác sĩ người Scotland William Cullen đã cho ra đời hệ thống làm lạnh đầu tiên. Nguyên lý hoạt động của nó dựa vào tác dụng làm mát của chất lỏng bay hơi, cụ thể: Dùng một chiếc bơm để hút không khí trong bình chứa diethyl ether (hay còn gọi là ete - một chất lỏng dễ bay hơi có trong cồn hoặc rượu) để tạo điều kiện chân không đun nóng nó, khi chất lỏng bay hơi sẽ hấp thụ nhiệt độ từ môi trường xung quanh rồi hóa lỏng trở lại. Hệ thống làm lạnh này có thể tạo được một lượng nhỏ băng đá nhân tạo nhưng gần như không thể áp dụng vào thực tế. 

Năm 1805, Oliver Evans - một nhà phát minh người Mỹ đã thiết kế ra máy làm lạnh sử dụng hơi để hạ nhiệt tạo đá thay cho chất lỏng. 

Nhưng mãi đến năm 1835, Jacobs Perkins mới tạo ra hệ thống làm lạnh khép kín sử dụng chu kỳ nén của người cộng sự Evans và được cấp bằng sáng chế là “thiết bị và phương tiện sản xuất đá trong chất lỏng làm mát”. Đây là dấu mốc chính đánh dấu sự ra đời của tủ lạnh, bởi thiết bị này hoạt động khá hiệu quả. Tuy nhiên, tính ứng dụng thực tế không cao nên nó không đem lại nhiều lợi ích về mặt thương mại. 

Bản vẽ thiết bị làm đá của Jacobs Perkins

Năm 1842, để làm mát cho các bệnh nhân bị bệnh sốt vàng, bác sĩ John Gorrie người Mỹ đã chế tạo thành công tủ lạnh tạo băng tương tự như thiết kế của Evans. Nhờ thiết bị này, vào năm 1851 ông nhận được bằng sáng chế đầu tiên của Mỹ cho phương pháp làm băng nhân tạo. Kể từ đó, trên khắp thế giới các nhà phát minh khác đã cải tiến và phát triển các kỹ thuật làm lạnh mới.

Năm 1851, một nhà báo gốc Anh di cư sang Úc tên là James Harrison đã tạo ra hệ thống máy nén lạnh đầu tiên, đến năm 1854 sản phẩm của ông được ứng dụng cho một số nhà máy bia và cơ sở chế biến thịt, đặt tiền đề cho sự xuất hiện của tủ lạnh thương mại vào cuối thế kỉ 19 và đầu thế kỷ 20. 

Năm 1859, hệ thống làm lạnh hấp thu khí sử dụng khí amoniac hòa tan trong nước đầu tiên được tạo ra bởi Ferdinand Carré. Ngay năm 1860 ông được cấp bằng sáng chế cho thiết bị này.

Hệ thống hấp thu khí của Ferdinand Carré

Năm 1876, Giáo sư Carl von Linde của đại học công nghệ Munich, Đức đã sử dụng các loại khí như amoniac, methyl chloride, sulfur dioxide để làm môi chất làm lạnh - các khí hóa lỏng này được ứng dụng rộng rãi cho tới tận cuối những năm 1920. 

Năm 1899, nhà phát minh Albert T. Marshall được cấp bằng sáng chế cho chiếc tủ lạnh cơ đầu tiên. 

Năm 1913, chiếc tủ lạnh gia dụng đầu tiên ra đời ở thành phố Fort Wayne (tiểu bang Indiana, Mỹ) do Fred W. Wolf tạo ra. Thời kì này, tủ lạnh gia dụng vẫn rất to và cồng kềnh, người ta phải lắp các bộ phận cơ khí, máy nén, động cơ ở một phòng riêng, chỉ có phần ngăn chứa (hộp lạnh) được đặt trong nhà bếp.

Tủ lạnh gia dụng đầu tiên do Fred W. Wolf tạo ra

Năm 1916, Alfred Mellowes đã hoàn thành chiếc tủ lạnh khép kín với máy nén được đặt ở dưới đáy tủ. 

Vào cuối năm 1920, sự xuất hiện của Freon - chất làm lạnh không màu, không mùi và an toàn cho sức khỏe con người hơn các chất làm lạnh trước đó đã giúp mở rộng thị trường tủ lạnh, thực phẩm đông lạnh cũng trở nên cực kì phổ biến. 

Đến năm 1927, công ty General Electric của Anh chính thức cho ra mắt mẫu tủ lạnh gia dụng đầu tiên được sản xuất hàng loạt mang tên “Monitor - Top” - với hệ thống máy nén được lắp ở phía trên tủ và bán được khoảng 1 triệu sản phẩm. 

Năm 1930, nhà vật lý nổi tiếng Albert Einstein được cấp bằng sáng chế với một chiếc tủ lạnh thân thiện môi trường, không có bộ phận chuyển động và không phụ thuộc vào điện. 

Đến năm 1940, tủ lạnh gia dụng đã rất phổ biến với thiết kế ngăn đông ở trên và ngăn lạnh ở dưới. Phong cách cơ bản này vẫn được đa số các hãng sản xuất tủ lạnh sử dụng cho đến ngày nay. 

Chiếc tủ lạnh hiện đại nhất năm 1940 với thiết kế ngăn đông ở trên và ngăn lạnh ở dưới

Sự phát triển của tủ lạnh ngày nay

Tủ lạnh ngày nay về cơ bản có phương thức hoạt động giống như tủ lạnh 100 năm trước là dựa trên nguyên lý làm bay hơi chất lỏng, tuy nhiên về kỹ thuật và môi chất làm lạnh đã có sự thay đổi. 

Khoảng những năm 50, 60 của thế kỷ 20, kỹ thuật tự động làm đá và rã đông đã được phát triển và ứng dụng rộng rãi. 

Đến năm 70, 80, những phát minh có liên quan đến hợp chất CFC (tiêu biểu như Freon) được chứng thực là gây ra sự suy giảm tầng ozon. Đến năm 1990, Freon đã bị cấm sử dụng để bảo vệ môi trường. Vì vậy, các nhà sản xuất tủ lạnh đã sử dụng biến thể của tetrafluoroethane như chất làm lạnh mới. 

Thiết kế tủ lạnh hiện đại

Trên thị trường hiện nay, sản phẩm tủ lạnh ngày càng đa dạng, từ tủ lạnh bình dân đến phân khúc cao cấp đều sở hữu mẫu mã nổi bật, giá thành phù hợp và được tích hợp các chức năng thông minh thân thiện với con người, chất lượng tốt, tiết kiệm năng năng lượng hơn nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu sử dụng ngày càng khắt khe của người tiêu dùng. 

Có thể thấy, nguồn gốc, lịch sử ra đời của tủ lạnh là một quá trình lâu dài với sự đóng góp của rất nhiều nhà khoa học, kỹ thuật vĩ đại. Cho đến ngày nay, quá trình cải tạo, phát triển này vẫn đang tiếp tục diễn ra và mang lại càng nhiều tiện ích cho người dùng.hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thể hiểu hơn về chiếc tủ lạnh luôn hiện hữu trong gia đình mình! 

Nếu Quý khách có nhu cầu sở hữu tủ lạnh giá rẻ, chính hãng của các thương hiệu LG, Samsung, Panasonic, Hitachi,.

Bạn đang xem: Nguồn gốc lịch sử ra đời và phát triển của tủ lạnh

Chuyên mục: Điện lạnh