Máy biến áp là thiết bị gì? Máy biến thế dùng để làm gì?

Máy biến áp là gì? Máy biến thế dùng để làm gì? Nếu bạn đang có chung nỗi băn khoăn này thì hãy để META giúp bạn giải quyết nó nhé! 

Máy biến áp là gì?

Máy biến áp hay máy biến thế là thiết bị điện từ tĩnh, hoạt động theo nguyên lý cảm ứng điện từ với mục đích là biến đổi một hệ thống dòng điện xoay chiều ở điện áp này thành một hệ thống dòng điện xoay chiều ở điện áp khác, với tần số không thay đổi. Hiểu đơn giản hơn, máy biến áp là thiết bị điện dùng cảm ứng điện từ để truyền, đưa năng lượng hoặc tín hiệu điện xoay chiều giữa các mạch điện theo một nguyên lí nhất định. Trong quá trình sử dụng chúng ta thường nhầm lẫn về chức năng của máy biến áp nhưng trên thực tế, các loại máy biến áp chỉ làm nhiệm vụ truyền tải hoặc phân phối năng lượng chứ không làm biến đổi năng lượng.

Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và phân loại máy biến áp

Để tìm hiểu về máy biến áp, trước hết chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cấu tạo của nó.

Cấu tạo của máy biến áp

Máy biến áp có cấu tạo chung gồm 3 bộ phận chính ta có thể dễ dàng nhận thấy đó chính là lõi thép, dây quấn và vỏ máy.

• Lõi thép: Lõi thép của máy biến thế bao gồm có trụ và gông. Trụ là phần để đặt dây quấn còn gông là phần nối liền giữa các trụ để tạo thành một mạch từ kín. Lõi thép của máy biến áp được chế tạo từ nhiều lá sắt mỏng ghép cách điện với nhau và thường được chế tạo bằng các vật liệu dẫn từ tốt. Lõi thép có chức năng dẫn từ thông đồng thời làm khung để đặt dây cuốn. Đối với các loại biến áp dùng trong lĩnh vực thông tin, tần số cao, lõi thép thường được cấu tạo bởi các lá thép permalloy ghép lại.

• Dây quấn hay cuộn dây: Thường được chế tạo bằng đồng hoặc nhôm bên ngoài bọc cách điện để nhận năng lượng vào và truyền năng lượng ra. Biến áp quấn bằng dây đồng thì sẽ dẫn điện tốt hơn, tránh được oxy hóa, tăng tuổi thọ của biến áp. Phần có nhiệm vụ nhận năng lượng vào nối với mạch điện xoay chiều được gọi là cuộn dây sơ cấp, còn phần có nhiệm vụ truyền năng lượng ra nối với tải tiêu thụ được gọi là cuộn dây thứ cấp. Số vòng dây ở hai cuộn phải khác nhau, tùy thuộc nhiệm vụ của máy mà có thể N1>N2 hoặc ngược lại.

• Vỏ máy: Tùy theo từng loại máy biến áp mà chúng được làm bằng các chất liệu khác nhau. Đa phần chúng thường được làm từ nhựa, gỗ, thép, gang hoặc tôn mỏng, có công dụng để bảo vệ các phần tử của máy biến áp ở bên trong. Vỏ máy bao gồm nắp thùng và thùng. 

Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý làm việc của máy biến áp là dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ (là hiện tượng hình thành một suất điện động (điện áp) trên một vật dẫn khi vật dẫn đó được đặt trong một từ trường biến thiên).

Dây quấn 1 có N1 vòng dây được nối với nguồn điện áp xoay chiều có điện áp U1, gọi là dây quấn sơ cấp. Dây quấn 2 có N2 vòng dây cung cấp điện cho phụ tải Zt điện áp là U2 gọi là dây quấn thứ cấp.

Nếu giả thiết máy biến áp đã cho là máy biến áp lý tưởng, nghĩa là bỏ qua sụt áp gây ra do điện trở và từ thông tản của dây quấn thì E1 = U1 và E2 = U2: U1/U2 = E1/E2 = N1/N2 = k

Nếu bỏ qua tổn hao trong máy biến áp thì: U1 x I1 = U2 x I2

Như vậy, ta có: U1/U2 = I2/I1 = k

• Nếu N2 lớn hơn N1 thì U2 lớn hơn U1 và I2 nhỏ hơn I1: Máy biến áp tăng áp.

• Nếu N2 nhỏ hơn N1 thì U2 nhỏ hơn U1 và I2 lớn hơn I1: Máy biến áp giảm áp.

Các loại máy biến áp thông dụng

Có mấy loại máy biến áp là thắc mắc của khá nhiều khách hàng bởi trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại máy biến áp với tên gọi không hề giống nhau gây ra nhiều băn khoăn cho những khách hàng lần đầu tiếp xúc. Thực ra cũng giống như các thiết bị điện khác, chúng ta có rất nhiều cách để phân biệt các loại máy biến thế như: 

• Phân loại theo cấu tạo: Máy biến áp thường chia thành loại máy biến áp một pha và máy biến áp ba pha.

• Phân loại theo chức năng: Máy sẽ được chia thành máy biến áp hạ thế và máy biến áp tăng thế.

• Phân loại theo cách thức cách điện: Chúng ta phân chia thành máy biến thế lõi dầu, máy biến thế lõi không khí… 

• Phân loại theo mối quan hệ cuộn dây: Gồm biến áp tự ngẫu và biến áp cách ly.

• Phân loại theo nhiệm vụ: Gồm máy biến áp điện lực, máy biến áp cho dân dụng, máy biến áp hàn, máy biến áp xung… 

Ngoài ra cũng có thể phân loại dựa vào công suất hay hiệu điện thế của máy.

Máy biến thế dùng để làm gì?

Khá nhiều người hiện nay vẫn chưa hiểu rõ công dụng của máy biến thế cũng như những ứng dụng của nó trong cuộc sống là như thế nào.

Thực ra, công dụng chính của thiết bị này là dùng để chuyển đổi hiệu điện thế (điện áp) theo đúng với giá trị mong muốn. Nó thường được dùng trong các nhà máy điện để tăng điện áp từ máy phát điện lên đường dây tải điện đi xa và giảm điện áp ở cuối đường dây để cung cấp cho tải.

Ví dụ như tác dụng của máy biến thế sẽ phát huy khi cần chuyển điện từ đường dây trung thế 10kV của các nhà máy phát điện sang mức hạ thế 220V hoặc 400V dùng trong sinh hoạt dân cư hay chuyển hiệu điện thế mức trung thế từ máy phát điện (10kV đến 50kV) sang mức cao thế (110kV đến 500kV hay cao hơn) trước khi truyền tải lên đường dây điện cao thế. 

Ngoài ra, một trong những loại biến áp nhỏ mà chúng ta dễ thấy nhất đó là những chiếc sạc điện thoại. Máy biến áp nhỏ được tích hợp trong chiếc sạc để hạ áp từ 220V xuống 5V và chỉnh lưu sang nguồn một chiều để sạc pin. Bên cạnh đó, ứng dụng của máy biến áp còn được dùng trong các lò nung, hàn điện để đo lường hoặc làm nguồn điện cho các thiết bị điện, điện tử.

>>> Xem thêm:

• Cách chọn mua biến đổi nguồn Lioa phù hợp với các thiết bị
• Top 10 bộ đổi nguồn 220V sang 100V, 110V giá rẻ tốt nhất hiện nay

Máy biến thế loại nào tốt? Giá bao nhiêu? 

Các thương hiệu và các loại máy biến áp trên thị trường hiện nay rất đa dạng chủng loại và giá thành khiến cho người tiêu dùng cũng gặp nhiều khó khăn hơn trong việc lựa chọn. Mức giá cho một sản phẩm máy biến áp có thể dao động trong khoảng từ vài trăm nghìn đồng đến gần chục triệu đồng, tùy theo thương hiệu và công năng. 

Tốt nhất, trước khi mua, bạn nên tham khảo lời khuyên từ những người đã sử dụng hoặc hiểu biết nhiều về sản phẩm này, xem trong các loại máy biến áp, loại nào phù hợp với nhu cầu sử dụng cũng như khả năng tài chính của bạn nhất. Ngoài ra, bạn nên chọn mua sản phẩm của những thương hiệu có uy tín lâu năm tại thị trường Việt Nam như Robot, LiOA, GW Instek, Fushin… thì sẽ đảm bảo hơn nhiều về chất lượng cũng như các chế độ bảo hành sau mua so với sản phẩm của các thương hiệu ít tiếng tăm hơn.

Mong rằng, qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ được máy biến áp là gì cũng như biết được những ứng dụng của máy biến áp trong đời sống để có thể tìm mua được sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình.

Bạn đang xem: Máy biến áp là thiết bị gì? Máy biến thế dùng để làm gì?

Chuyên mục: Công cụ, dụng cụ