Vạch trần chiêu trò seeding bẩn từ cú ngã của Trấn Thành

Theo các chuyên gia, việc nhiễu loạn khen-chê phim trên mạng xã hội từ chiến dịch seeding, truyền thông ngày càng tinh vi và khó kiểm soát. Thậm chí, seeding bẩn có thể kéo lùi thị trường điện ảnh Việt.

‘Đỉnh doanh thu và đáy chất lượng’
Đây là khái niệm mới mà nhà phê bình phim Nguyễn Phong Việt nhắc tới khi mô tả về đường đua phim Tết 2025 trong cuộc trò chuyện với Tiền Phong. Tức là doanh thu không phản ánh chất lượng phim.

Có những dự án gây thất vọng vì kịch bản nhạt nhẽo, đầy sạn, thậm chí bị xem là thảm họa, không xứng đáng được gọi tác phẩm điện ảnh vẫn có thể vươn lên ngôi vương phòng vé. Vì đâu nên nỗi?

Thực tế, nếu chỉ dựa vào khen – chê trên mạng xã hội, khán giả giống như rơi vào ma trận xé túi mù. Không ít người cảm thán “bị lừa” đến rạp khi đi xem phim dựa vào review, tâng bốc hàng loạt. Đồng nghĩa có ê-kíp chấp nhận “ngã ngựa” trong cuộc đua phim Tết vì bị ném đá, vùi dập tập thể.

Bộ tứ báo thủ được xem là nạn nhân của chiêu trò seeding bẩn.

Nhà phê bình phim Nguyễn Phong Việt dẫn chứng: “Từ câu chuyện của Đào, phở và piano mùa Tết 2024 đến Bộ tứ báo thủ mùa Tết 2025, có thể thấy sức tác động của mạng xã hội quyết định rất lớn đến doanh thu một bộ phim, cũng như gây ảnh hưởng lên hành vi mua vé xem phim của khán giả.

Những phát ngôn thiếu chuẩn mực của một thành viên trong ê-kíp Bộ tứ báo thủ, đã vô tình tạo ra một cuộc khủng hoảng truyền thông lan rộng, từ đó ảnh hưởng đến doanh thu và suất chiếu của bộ phim này, không được như kỳ vọng mà ê-kíp đã đặt ra từ ban đầu.

Nói như thế để thấy, việc seeding dù ít dù nhiều đều có thể tác động xấu đến bộ phim. Và đến giờ, chúng ta vẫn chưa có cách nào kiểm soát được việc này, cũng như không thể lần ra được đầu mối ai là người thật sự đứng sau hoạt động seeding bẩn ấy”.

Theo nhà phê bình phim, seeding bẩn làm dao động hành vi mua vé của khán giả trung lập, khiến họ nghi ngại, và đưa ra quyết định có lợi cho phim đang muốn thu hút sự chú ý về sự tích cực.

Trong trường hợp của Bộ tứ báo thủ, chúng ta thấy doanh thu và suất chiếu phim sau 5 ngày đầu tiên bắt đầu bước vào lộ trình giảm sút.

Đây là điều rất ngạc nhiên, khi bản thân phim chạm đến mốc 100 và 200 tỷ doanh thu nhanh nhất trong lịch sử phòng vé. Nhưng chỉ sau 5 ngày là gió đổi chiều, khiến cho các phim khác vượt lên về doanh thu và suất chiếu.

“Việc seeding không phản ánh được chất lượng bộ phim, mà thuần túy là chiêu trò để thu hút khán giả trong một thời gian ngắn, khiến doanh thu phim cải thiện cũng như suất chiếu tăng lên. Việc ai hưởng lợi sẽ liên quan đến việc ai là người đứng sau chiêu trò seeding bẩn này, vì mọi thứ đều phải tốn kinh phí thực hiện. Dù không biết rõ chân tướng sự việc như thế nào, chúng ta cũng ngầm hiểu khi một phim bị seeding bẩn, chắc chắn bộ phim đứng kế nó sẽ hưởng lợi về mặt thu hút sự chú ý khán giả”, nhà phê bình phim Nguyễn Phong Việt cho hay.

Đường đua phim Tết 2025 gồm 4 bộ phim: Bộ tứ báo thủ, Yêu nhầm bạn thân, Nụ hôn bạc tỷ, Đèn âm hồn.

Seeding bẩn có thể kéo lùi thị trường điện ảnh Việt
Theo chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh, việc nhiễu loạn khen chê phim trên mạng xã hội từ chiến dịch seeding, truyền thông không phải hiện tượng mới, nhưng ngày càng tinh vi và khó kiểm soát.

Khi seeding bị đẩy quá đà, thao túng dư luận, nó có thể phản tác dụng, khiến khán giả mất niềm tin vào phim lẫn ê-kíp truyền thông.

Trong khi đó, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long cho rằng khi có sự thao túng chủ đích, các luồng ý kiến khen – chê không còn phản ánh tự nhiên mà trở thành một công cụ điều hướng dư luận.

Khi đó, người xem không còn được tiếp cận với những đánh giá khách quan mà bị dẫn dắt bởi những luồng ý kiến được sắp đặt từ trước. Đây chính là lý do mà thuật ngữ “seeding bẩn” xuất hiện trong ngành truyền thông và đang ngày càng trở thành một vấn đề đáng lo ngại.

Theo chuyên gia Nguyễn Ngọc Long, seeding bẩn nếu tràn lan và ngày càng tinh vi có thể kéo lùi thị trường điện ảnh Việt.

Thứ nhất, nó làm xói mòn niềm tin của khán giả. Khi dư luận bị thao túng quá mức, khán giả sẽ mất dần niềm tin vào những đánh giá trên mạng xã hội, dẫn đến việc họ không còn hứng thú thảo luận hay tương tác. Lâu dần, việc quảng bá phim bằng seeding cũng sẽ mất tác dụng vì ai cũng nghi ngờ độ chân thật của thông tin.

Thứ hai, seeding bẩn có thể gây ra cạnh tranh không lành mạnh. Thay vì đầu tư vào chất lượng phim và chiến lược truyền thông bài bản, một số đơn vị lại chọn cách dìm phim đối thủ để giành thị phần. Điều này khiến thị trường mất đi sự công bằng và phát triển theo hướng tiêu cực, khi phim hay chưa chắc đã thành công, còn phim có truyền thông tốt chưa chắc đã xứng đáng.

Thứ ba, nó có thể làm mất cơ hội tiếp cận với thị trường quốc tế. Khi nền điện ảnh phát triển dựa trên những chiến dịch truyền thông thiếu trung thực, các nhà đầu tư, nhà phát hành quốc tế sẽ khó đặt niềm tin vào phim Việt. Điều này làm giảm cơ hội hợp tác, phân phối phim ra nước ngoài, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành điện ảnh.

Đồng quan điểm, nhà phê bình phim Nguyễn Phong Việt cho rằng mạng xã hội ngày hôm nay có tác động rất lớn đến hành vi tiêu dùng của khán giả.

“Seeding bẩn là một cách gây lũng đoạn thị trường, tạo ra những giá trị ảo... Dĩ nhiên, khi khán giả đi xem những bộ phim được tán dương lên tận mây xanh, sau đó không như họ kỳ vọng sẽ khiến khán giả mất niềm tin vào phim Việt. Điều này gây thiệt hại cho nhà làm phim trong tương lai, thị trường cũng như sự phát triển cả ngành công nghiệp điện ảnh non trẻ của chúng ta”, chuyên gia nhấn mạnh.

Nụ hôn bạc tỷ và Đèn âm hồn được cho là hai dự án hưởng lợi khi Bộ tứ báo thủ rơi vào bẫy seeding bẩn.

Làm sao ngăn chặn seeding bẩn?
Chuyên gia truyền thông Hồng Quang khẳng định không thể kiểm soát hoàn toàn mạng xã hội trong các chiến dịch truyền thông phim nhưng có thể định hướng bằng nội dung bài bản, hợp tác với các KOLs uy tín và phản hồi khéo léo trước tranh cãi.

Quan trọng nhất vẫn là sự minh bạch và trung thực trong cách truyền thông, tránh để khán giả cảm thấy bị dắt mũi.

“Mạng xã hội có tác động rất lớn đến doanh thu phim, đặc biệt trong tuần đầu tiên, khi khán giả còn bị ảnh hưởng bởi truyền thông. Tuy nhiên, nó không phải lúc nào cũng phản ánh đúng chất lượng phim. Có những phim bị chê nhưng vẫn thắng lớn nhờ truyền thông tốt, và ngược lại, có phim hay nhưng thất bại vì không tạo được hiệu ứng. Chiến dịch truyền thông có thể kéo khán giả ra rạp, nhưng chất lượng phim mới quyết định họ có giới thiệu phim cho người khác hay không”, chuyên gia Hồng Quang Minh nêu quan điểm.

Nhà phê bình phim Nguyễn Phong Việt cho rằng cách tốt nhất và giải pháp hợp lý nhất đối với một nhà sản xuất phim là cố gắng làm ra sản phẩm tốt, hay, đồng điệu với cảm xúc của khán giả vào đúng thời điểm phim ra mắt thì những chiêu trò seeding bẩn không có khả năng làm tổn hại đến bộ phim.

"Mọi nhà làm phim đều có kế hoạch seeding, chỉ khác nhau ở cách triển khai. Có phim tạo hiệu ứng tốt, có phim lại bị dư luận bóc tách vì truyền thông quá lố", chuyên gia Nguyễn Ngọc Long chia sẻ.

“Ngoài ra, bản thân ê-kíp cũng phải khống chế được những phát ngôn không phù hợp của thành viên đoàn làm phim, tránh tạo ra cơ hội cho những seeding bẩn có cớ để lan truyền những dư luận không phù hợp, ảnh hưởng đến quyết định ra rạp của khán giả”, ông Nguyễn Phong Việt chia sẻ.

Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long chung nhận định không thể ngăn chặn hoàn toàn seeding bẩn, nhưng có thể “chiến đấu” và phản bác lại nó bằng chiến lược truyền thông hợp lý.

“Cách hiệu quả nhất là nhà làm phim cần chủ động triển khai kế hoạch seeding từ sớm, kết hợp với booking KOL, KOC có uy tín trong lĩnh vực phim ảnh để tạo nên những đánh giá có trọng lượng.

Bên cạnh đó, việc chủ động seeding trong các hội nhóm thảo luận về điện ảnh cũng rất quan trọng. Những cộng đồng này thường có lượng thành viên lớn, hoạt động sôi nổi và dễ tạo ra hiệu ứng lan tỏa. Nếu có kế hoạch rõ ràng, phim có thể thu hút được sự quan tâm một cách tự nhiên, tạo nền tảng vững chắc trước khi bị các luồng seeding bẩn tấn công”, chuyên gia Nguyễn Ngọc Long nói.

Chuyên gia đưa ra lời khuyên nhà làm phim không nên chờ đến khi bị ảnh hưởng mới tìm cách phản ứng, mà phải chủ động xây dựng trận địa truyền thông ngay từ đầu. Khi đã có sẵn một hệ sinh thái truyền thông mạnh, việc phản bác lại những luồng thông tin tiêu cực sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.

“Nhà làm phim cần chủ động đưa việc seeding vào chiến lược truyền thông ngay từ đầu. Quan trọng là phải kiểm soát được cách triển khai để tránh phản tác dụng. Nếu chỉ tập trung vào việc tự khen một cách thái quá mà không tạo được sự tin tưởng, khán giả sẽ phản ứng ngược. Ngược lại, nếu không có kế hoạch truyền thông bài bản, phim có thể bị nhấn chìm bởi những luồng dư luận tiêu cực, dù chất lượng thực sự không tệ.

Mọi nhà làm phim đều có kế hoạch seeding, chỉ khác nhau ở cách triển khai. Có phim tạo hiệu ứng tốt, có phim lại bị dư luận bóc tách vì truyền thông quá lố. Do đó, nhà làm phim không chỉ cần có kế hoạch mà còn phải biết cách kiểm soát, điều hướng sao cho hợp lý”, chuyên gia Nguyễn Ngọc Long nhấn mạnh.

Theo Tienphong

Bạn đang xem: Vạch trần chiêu trò seeding bẩn từ cú ngã của Trấn Thành

Chuyên mục: Giải trí