Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát trên ô tô

Hệ thống làm mát trên ô tô là một hệ thống rất quan trọng ảnh hưởng lớn đến hiệu năng vận hành cũng như độ bền, tuổi thọ của mỗi chiếc xe. Vì vậy, trong bài viết này, bạn hãy cùng META tìm hiểu rõ hơn về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát trên ô tô nhé! 

Hệ thống làm mát trên ô tô là một hệ thống rất quan trọng ảnh hưởng lớn đến hiệu năng vận hành cũng như độ bền, tuổi thọ của mỗi chiếc xe.

Công dụng của hệ thống làm mát ô tô

Hệ thống làm mát là một phần không thể thiếu trong những chiếc xe hơi, ô tô. Mặc dù vậy, không phải ai trong chúng ta cũng hiểu rõ công dụng của hệ thống làm mát là gì, tại sao cần có nó. 

Hiểu một cách đơn giản thì, trong quá trình động cơ làm việc, nhiên liệu bị đốt cháy trong buồng đốt dẫn đến lượng nhiệt sinh ra rất lớn. Một phần nhiệt lượng sẽ được hệ thống xả đưa ra ngoài môi trường, nhưng vẫn sẽ có một phần nhiệt ngấm ngược vào động cơ, làm động cơ bị nóng lên. 

Lúc này, sự hiện diện của hệ thống làm mát ô tô có công dụng duy trì nhiệt độ phù hợp giúp cho động cơ làm việc ổn định và hiệu quả nhất. Nếu không có hệ thống làm mát thì các chi tiết máy trên ô tô sẽ gặp nhiều vấn đề nghiêm trọng như bị quá nhiệt gây ma sát lớn, dầu nhớt mất tác dụng bôi trơn, piston bị bó kẹt, gây hư hỏng các chi tiết bên trong động cơ…

Khi ô tô được trang bị hệ thống làm mát thì nhiệt độ bên trong động cơ sẽ luôn duy trì được ở mức 93^oC. Đây là mức nhiệt thích hợp để:

• Buồng đốt đủ nóng để làm bay hơi hoàn toàn nhiên liệu, giúp đốt cháy nhiên liệu tốt hơn và giảm lượng khí thải ra môi trường.
• Dầu được sử dụng để bôi trơn động cơ có độ nhớt thấp hơn, do đó các bộ phận động cơ di chuyển tự do hơn và động cơ lãng phí ít năng lượng hơn.
• Bộ phận kim loại ít hao mòn.

Như vậy, hệ thống làm mát ô tô không chỉ có công dụng giúp làm mát, duy trì nhiệt độ phù hợp cho động cơ ô tô vận hành ổn định mà thông qua đó còn giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải và kéo dài tuổi thọ cho động cơ ô tô.

Vậy, hệ thống làm mát trên ô tô cấu tạo như thế nào, vận hành ra sao? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong phần tiếp theo của bài viết nhé! 

Cấu tạo hệ thống làm mát trên ô tô

Hệ thống làm mát trên ô tô được coi là một trong những bộ phận có cấu tạo phức tạp nhất, bao gồm nhiều bộ phận được liên kết với nhau. Có hai hệ thống làm mát chính là hệ thống làm mát bằng không khí và hệ thống làm mát bằng nước. Trên động cơ ô tô hiện nay hầu hết đều sử dụng hệ thống làm mát bằng nước, cụ thể là hệ thống làm mát bằng nước tuần hoàn cưỡng bức kín.

Hệ thống làm mát bằng nước tuần hoàn cưỡng bức kín trên ô tô được cấu tạo từ các bộ phận chính là:

• Bơm nước.
• Két nước.
• Van hằng nhiệt.
• Cảm biến nhiệt độ nước làm mát.
• Môi chất làm mát (nước làm mát) có tác dụng truyền dẫn nhiệt nhanh.
• Bình trữ nước mát.
• Ống dẫn nước nóng.
• Quạt làm mát.

Trong đó: 

• Két nước: Được cấu tạo từ những ống nhỏ, hẹp, xen lẫn là các lá nhôm mỏng để tản nhiệt nhanh hơn. Két nước có tác dụng để chứa nước và truyền nhiệt từ nước ra không khí để hạ nhiệt độ rồi cung cấp lại nước đã làm mát cho động cơ khi làm việc. Hệ thống làm mát được đóng kín và điều áp bằng một nắp két nước làm mát. Nắp két nước có hai van: Van áp suất và van chân không.
• Van hằng nhiệt: Là van dùng để duy trì nhiệt độ, quyết định sự lưu thông của nước làm mát từ động cơ tới két nước. 
• Cảm biến nhiệt độ nước làm mát: Cảm biến nhiệt độ nước làm mát có nhiệm vụ đo nhiệt độ của nước làm mát động cơ và truyền tín hiệu đến bộ xử lý trung tâm để tính toán thời gian phun nhiên liệu, góc đánh lửa sớm, tốc độ chạy không tải... Ở một số dòng xe, tín hiệu này còn được dùng để điều khiển hệ thống kiểm soát khí xả, chạy quạt làm mát động cơ.
• Dung dịch làm mát động cơ: Là một loại chất lỏng đặc biệt có tác dụng truyền dẫn nhiệt. 
• Quạt làm mát: Có tác dụng tăng tốc độ không khí lưu thông qua két nước để nước chảy qua két nước được làm mát nhanh hơn.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát trên ô tô

Hệ thống làm mát trên ô tô hoạt động bằng cách vận chuyển nước làm mát tuần hoàn xung quanh thân máy và nắp quy lát. Khi động cơ nóng lên, van hằng nhiệt sẽ mở để nước làm mát tuần hoàn qua thân máy, nó sẽ lấy nhiệt ra khỏi động cơ. Nước nóng sau đó sẽ được đẩy về két nước làm mát, nước sẽ được chia nhỏ vào các ống nhỏ bên trong két nước và được làm mát bằng sức gió do quạt làm mát tạo ra đồng thời cùng với gió khi ô tô chuyển động để làm mát nước. Khi nước nóng được làm mát, nó sẽ tiếp tục tuần hoàn trở lại vào bên trong động cơ để tiếp tục chu kỳ tuần hoàn liên tục nhờ vào hoạt động của bơm nước.

Van hằng nhiệt được đặt giữa động cơ và két nước để đảm bảo nước làm mát luôn được giữ nhiệt độ ổn định. Nếu nhiệt độ nước làm mát quá thấp, van hằng nhiệt sẽ đóng lại không cho nước làm mát chảy về két nước, việc này giúp nhiệt độ động cơ nhanh chóng tăng đến nhiệt độ làm việc. Khi nhiệt độ nước đạt tới nhiệt độ làm việc ổn định, van hằng nhiệt sẽ mở ra để thực hiện tuần hoàn nước về két nước.

Để tránh cho nước làm mát bị sôi, hệ thống làm mát trên ô tô hiện nay còn được thiết kế để có khả năng chịu được áp suất. Bởi khi áp suất càng cao, nhiệt độ sôi của nước càng tăng lên, khi áp suất vượt mức cho phép có thể làm cho thân máy bị nứt hoặc các đường ống nước bị nổ. Do đó, khi áp suất bên trong hệ thống làm mát cao quá mức cho phép, nắp két nước sẽ mở ra để nước đi vào bình nước phụ để làm nguội và giúp giảm áp suất trong động cơ. Khi nhiệt độ nước làm mát giảm, nước trong bình nước phụ sẽ được hút về trở lại hệ thống.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát trên ô tô

Như vậy, qua bài viết trên, bạn đã hiểu rõ hơn về cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát trên ô tô rồi phải không? Để hệ thống làm mát có thể hoạt động tốt nhất thì chúng ta cần thường xuyên bảo trì, thay mới dung dịch làm mát động cơ cũng như sử dụng các loại nước làm mát chất lượng đảm bảo, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

>>> Xem thêm: Tại sao phải bổ sung nước làm mát cho ô tô thường xuyên? Những điều bạn cần biết

META chính là một trong số những đơn vị uy tín kinh doanh các loại nước làm mát ô tô chính hãng, chất lượng.

Bạn đang xem: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống làm mát trên ô tô

Chuyên mục: Công cụ, dụng cụ